چرا شیعیان بر امامانشان صلوات می فرستند ؟
شبهه : چرا شیعیان بعد از صلوات بر پپامبر (ص) ، بر امامانشان نیز صلوات می فرستند ؟ صلوات بر دیگران خلاف نص صریح قرآن است که «إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِیمًا» ﴿56/احزاب﴾ (خداوند و فرشتگانش بر پیامبر صلوات و درود میفرستند، ای کسانی که ایمان آورده اید بر او درود فرستید و سلام گوئید و تسلیم فرمانش باشید)
پاسخ :
اولا در این آیه سلام و صلوات بر دیگران به هیچ عنوان منع نشده است ؛ بلکه هنگامی که به تفاسیر و احادیث در مورد این آیه رجوع می کنیم ، درمیابیم که این آیه نه تنها مانع صلوات بر آل پیامبر نیست بلکه بر آن تاکید می کند .(که کمی بعد ، توضیح خواهیم داد)
ثانیا در سوره صافات آیه 130 چنین آمده است :
« سلام علی آل یاسین » ؛ که یاسین نام دیگر حضرت خاتم الانبیاء ، محمد مصطفی (صلی الله علیه و آله و سلم) است. و منظور از آل یاسین ، اهل بیت (ع) است.
توضیح : آیه 130 سوره مبارکه صافات به چند شکل قرائت شده است ، دو قرائت مشهور آن چنین است:
1. سلام علی آل یاسین :
ترجمه : سلام بر آل یاسین
(یاسین نام پیامبر(ص) است : «یس والقران الحکیم إنک لمن المرسلین» (ابتدا سوره یس))
2. سلام علی إل یاسین :
ترجمه 1 : سلام بر الیاس نبی
ترجمه 2 : سلام بر پیروان الیاس
ترجمه 3 : سلام بر آل الیاس
آیه 130 سوره صافات از دیدگاه شیعیان :
اکثر مفسران شیعی (بخصوص کسانی که قرآن را براساس روایات ، تفسیر کرده اند) قائل اند که شان نزول این آیه حضرت محمد (ص) و اهل بیت ایشان (ع) است و قرائت «آل یاسین» مرجوح است.
به عنوان نمونه به ذکر یک حدیث درباره این آیه می پردازیم :
سلیم از امیرالمومنین علی (ع) نقل می کند که فرمود :
پیامبر (ص) نام مبارکش یاسین است ، و ما هستیم کسانی که خداوند می فرماید « سلام على آل یاسین » (سلام بر خاندان یاسین)
منابع :
1. تفسیر فرات کوفی : ص 131
2. تاویل الایات الظاهره : ج 2 ص 498 ح 13
3. تفسیر برهان : ج 4 ص 34 ح 7
4. اللوامع االنورانیه : ص 4 و 323
5. تفسیر قمی : ص 559
6. معانی الاخبار : ص 121 ح 1 و 2 و 3 و 4 و 5
7. امالی صدوق : ص 282
8. کتاب سلیم بن قیس ، حدیث 82 (نسخه 97 حدیثی)
به نقل از کتاب اسرار آل محمد (ترجمه کتاب سلیم بن قیس هلالی) ، ترجمه : اسماعیل انصاری زنجانی خوئینی ، انتشارات دلیل ما ، چاپ هفدهم : 1390
البته تذکر این نکته هم لازم است که بسیاری از علمای اهل سنت نیز قائل به این اند که شان نزول آیه 130 سوره صافات ، پیامبر اسلام (ص) و اهل بیت ایشان (ع) است. (از جمله امام فخر رازی و ابن حجر عسقلانی که در ادامه خواهد آمد)
ثالثا بسیاری از علمای اهل سنت نیز قائل به صلوات بر آل پیامبر(ص) اند :
1. ابن حجر مکی متعصب در کتاب صواعق المحرقه ، ص 149 ، باب 11 ، فصل 1 ، آیه 3 به نقل از فخر رازی که همه اهل سنت او را قبول دارند ، می گوید :« اهل بیت پیامبر (ص) در پنج چیز با پیامبر (ص) مشترکند ؛ اول در سلام ، زیرا در قرآن همانگونه که بر پیامبر اسلام (ص) سلام فرستاده شده است ، بر آل او نیز فرستاده شده است (اشاره به آیه 130 سوره صافات) ؛ دوم در صلوات بر پیامبر در تشهد نماز ؛ سوم طهارت ، به دلیل آیه تطهیر ؛ چهارم در تحریم صدقه ؛ و پنجم در وجوب محبت پیامبر(ص). »
به نقل از کتاب شبهای پیشاور ، سلطان الواعظین شیرازی (ره) ، تحقیق عبدالرضا درایتی
2. در معتبر ترین کتب اهل سنت حدیثی نقل شده است که : هنگام نزول آیه « إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِیمًا» صحابه خدمت پیامبر(ص) آمدند و عرضه داشتند : ای رسول خدا ! سلام بر تو را دانستیم ، اما چگونگی صلوات بر تو را ندانستیم ، صلوات بر تو چگونه است ؟
پیامبر(ص) فرمودند : بگویید :
اللهم صل علی محمد و آل محمد کما صلیت علی آل ابراهیم ، إنک حمید مجید ، اللهم بارک علی محمد و علی آل محمد کما بارک علی آل ابراهیم ، إنک حمید مجید .
صحیح بخاری ، کتاب تفسیر ، حدیث 4797
صحیح مسلم ، باب صلاة علی النبی بعد تشهد ، ح 405 و 406 .
مستدرک علی الصحیحین ، ج 3 ، ص 358
سنن دار قطنی ، ج 1 ، جزء 1 ، ص 280 ، ح 1324
تفسیر الدر المنثور ، ج 6 ، ص 549
صحیح ابن خزیمه ، ج 1 ، ص 351
مناقب ابن مردویه اصفهانی ، ص 307
تفسیر کشف و البیان ، ج 5 ، ص 130
تفسیر طبری ، ج 22 ، ص 53
فرائد السمطین ، ج 1 ، ص 28
به نقل از کتاب حرف های شنیدنی ، رسول ابراهیمی آبشور
امیدواریم همین پاسخ ها برای جویندگان حق و حقیقت و کسانی که در پی یافتن فرقه ناجیه اند ، کافی باشد.
« و السلام علی من اتبع الهدی »
- ۹۴/۱۱/۱۷