علم و دانش عمربن خطاب

کمی در مورد علم عمر بن خطاب بدانیم!!

یکی از مواردی که پیرامونش بحث و گفتگو می باشد علم عمر بن خطاب می باشد.

اهل سنت او را جزو عالم ترین صحابه می دانند.

اما شیعیان در مورد عمر بن خطاب نظر دیگری دارند.

پیشنهاد میکنم این مطلب را مطالعه کنید

ا- (تمامی مردم از عمر بن خطاب فقیه تر هستند)

این روایت به چند نوع بیان شده است که ما به بعضی از آنها اشاره می کنیم:

نکته: اکثر علمای اهل سنت داستان این روایت را چنین بیان کرده اند:

( روزی جناب عمر بن خطاب به بالای منبر رفت و گفت: چرا مهریه ها چنین بالاست. و سپس برای مهریه مقدار معینی بیان کرد که از پشت پرده زنی از قریش گفت چگونه چنین میکنی در حال کنی بر خلاف آیات قران است حرفت و سپس خلیفه ثانی گفت (کل الناس افقه من عمر) و دوباره به بالای منبر رفت و از اشتباهش روی برگرداند.

الف: کل الناس افقه من عمر

المجموع – محیى الدین النووی – ج ۱۶ – ص ۳۲۷- دارالفکر

………… کل الناس أفقه من عمر ،

المبسوط – السرخسی – ج ۱۰ – ص ۱۵۲ – ۱۵۳- دارالمعرفه

فقه السنة – الشیخ سید سابق – ج ۲ – ص ۱۵۸- دار الکتاب العربی

شرح نهج البلاغة – ابن أبی الحدید – ج ۱ – ص ۱۸۲- دار إحیاء الکتب العربیة

تخریج الأحادیث والآثار – الزیلعی – ج ۳ – ص ۱۰- دار ابن خزیمة

کنز العمال – المتقی الهندی – ج ۱۶ – ص ۵۳۸- موسسه الرساله

کشف الخفاء – العجلونی – ج ۱ – ص ۲۶۹- دارالکتب العلمیه

تفسیر النسفی – النسفی – ج ۳ – ص ۲۰۶

تفسیر الرازی – الرازی – ج ۱۰ – ص ۱۳

تفسیر ابن کثیر – ابن کثیر – ج ۱ – ص ۴۷۸- دارالمعرفه

 الدر المنثور – جلال الدین السیوطی – ج ۲ – ص ۱۳۳- دارالمعرفه

تفسیر أبی السعود – أبی السعود – ج ۶ – ص ۲۷۶- دارحیاء التراث العربی

فتح القدیر – الشوکانی – ج ۱ – ص ۴۴۳- عالم الکتب

تفسیر الآلوسی – الآلوسی – ج ۴ – ص ۲۴۴

ب: کل احد افقه من عمر

السنن الکبرى – البیهقی – ج ۷ – ص ۲۳۳

 فقال عمر رضی الله عنه کل أحد أفقه من عمر

(( عمر گفت: تک تک مردم از عمر فقیه تر هستند))

تخریج الأحادیث والآثار – الزیلعی – ج ۱ – ص ۲۹۷

کنز العمال – المتقی الهندی – ج ۱۶ – ص ۵۳۷

 فیض القدیر شرح الجامع الصغیر – المناوی – ج ۲ – ص ۸

إرواء الغلیل – محمد ناصر الألبانی – ج ۶ – ص ۳۴۸

فقه القرآن – القطب الراوندی – ج ۲ – ص ۱۰۳

العثمانیة – الجاحظ – ص ۲۳۰

ج: کل احد اعلم من عمر

تخریج الأحادیث والآثار – الزیلعی – ج ۱ – ص ۲۹۵

 فقال عمر کل أحد أعلم من عمر

(( عمر گفت: تمام مردم عالم تر هستند از عمر))

الکشاف عن حقائق التنزیل وعیون الأقاویل – الزمخشری – ج ۱ – شرح ص ۵۱۴

تفسیر النسفی – النسفی – ج ۱ – ص ۲۱۳

د: کل الناس افقه منک یا عمر

کشف الخفاء – العجلونی – ج ۱ – ص ۳۸۸

فقال کل الناس أفقه منک یا عمر

تمهید الأوائل وتلخیص الدلائل – الباقلانی – ص ۵۰۱

المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز – ابن عطیة الأندلسی – ج ۲ – ص ۲۹

تفسیر القرطبی – القرطبی – ج ۵ – ص ۹۹

تفسیر القرطبی – القرطبی – ج ۱۵ – ص ۱۷۹

۲- جناب عمر سوره بقره را حفظ می کند.

طبق نقل علمای اهل سنت ۱۲ سال طول کشید تا جناب عمر بن خطاب سوره بقره را حفظ کند.

تنویر الحوالک – جلال الدین السیوطی – ص ۲۱۶

ابن عمر قال تعلم عمر البقرة فی اثنتی عشرة سنة فلما ختمها نحر جزورا

تفسیر القرطبی – القرطبی – ج ۱ – ص ۴۰

الدر المنثور – جلال الدین السیوطی – ج ۱ – ص ۲۱

تاریخ الإسلام – الذهبی – ج ۳ – ص ۲۶۷

تنویر الحوالک جلال الدین السیوطی-  دار الکتب العلمیة تفسیر القرطبی- دار إحیاء التراث

الدر المنثورجلال الدین السیوطی- دار المعرفة

تاریخ الإسلام الذهبی- دار الکتاب العربی

۳- لولا علی لهلک عمر

این هم یکی دیگر از روایاتی که بیان میکند که جناب عمر بن خطاب از حیث علم از علی بن ابیطالب بالاتر و بقیه صحابی بالاتر نبوده است.

اصل این روایت:

(طبق نص علمای اهل سنت. جناب عمر بن خطاب دستور به رجم زنی میدهد که فرزندش را در۶ماهگی از حاملگیش به دنیا آورده است . جناب عمر بن خطاب دستور به رجم زن میدهد(البته گروهی این روایت را در مورد رجم مجنونه داسنته اند) علی بن ابیطالب در بین راه آنانرا میبیند و به عمر تذکر میهد که کلام تو با آیات قران مخالف است سپس عمر چنین می گوید:(همانا اگر علی نبود. عمر هلاک میشد.

ینابیع المودة لذوی القربى – القندوزی – ج ۲ – ص ۱۷۲

الاستیعاب – ابن عبد البر – ج ۳ – ص ۱۱۰۳

شرح نهج البلاغة – ابن أبی الحدید – ج ۱ – ص ۱۸

نظم درر السمطین – الزرندی الحنفی – ص ۱۳۰

المواقف – الإیجی – ج ۳ – ص ۶۲۷

فتح الملک العلى – أحمد بن الصدیق المغربی – ص ۷۱

تفسیر السمعانی – السمعانی – ج ۵ – ص ۱۵۴

تفسیر الرازی – الرازی – ج ۲۱ – ص ۲۲

مطالب السؤول فی مناقب آل الرسول (ع) – محمد بن طلحة الشافعی – ص ۷۷

جواهر المطالب فی مناقب الإمام علی (ع) – ابن الدمشقی – ج ۱ – ص ۱۹۵

ینابیع المودة لذوی القربى – القندوزی – ج ۱ – ص ۲۱۶

مختصر المعانی – سعد الدین التفتازانی – ص ۹۵

لولا معاذ لهلک عمر

السنن الکبرى – البیهقی – ج ۷ – ص ۴۴۳

 لولا معاذ لهلک عمر

شرح نهج البلاغة – ابن أبی الحدید – ج ۱۲ – ص ۲۰۲

تفسیر القرطبی – القرطبی – ج ۹ – ص ۲۸۸

أضواء البیان – الشنقیطی – ج ۲ – ص ۲۲۸

جناب عمر بن خطاب و بی آبی

گروهی از برادران اهل سنت در شأن جناب عمر بن خطاب چنین می گویند:

(عمر بن خطاب افقه صحابه به آیات قران کریم و دستورات اسلام بوده است)

ما در این مطلب می خواهیم در فضایی بدور از تعصب و احساسات این مطلب را بررسی کنیم. امیدوارم که دوستان عزیز در فضایی خالی از هرگونه و تعصب این مطلب را مطالعه کنند.

جناب عمر بن خطاب هنگام بی آبی نماز نمیخواند

سنن أبی داود – ابن الأشعث السجستانی – ج ۱ – ص ۸۱

فقال عمر ، أما أنا فلم أکن أصلى حتى أجد الماء

سنن النسائی – النسائی – ج ۱ – ص ۱۶۸

عمدة القاری – العینی – ج ۴ – ص ۱۹

المصنف – عبد الرزاق الصنعانی – ج ۱ – ص ۲۳۸ – ۲۳۹

السنن الکبرى – النسائی – ج ۱ – ص ۱۳۳

فقال عمر أما أنا فإذا لم أجد الماء لم أکن لأصلی حتى أجد الماء

مسند أبی یعلى – أبو یعلى الموصلی – ج ۳ – ص ۱۸۱

المعجم الکبیر – الطبرانی – ج ۹ – ص ۳۱۴

التمهید – ابن عبد البر – ج ۱۹ – ص ۲۷۳

کنز العمال – المتقی الهندی – ج ۹ – ص ۵۸۸

جامع البیان – إبن جریر الطبری – ج ۵ – ص ۱۵۹

آری این قسمت مورد نظر ما بود. که در آن طبق تصریح جناب عمر بن خطاب و علمای اهل سنت خلیفه ثانی هنگام بی آبی نماز نمیخواند.

اما شاید گروهی از برادران اهل سنت بگویند شما دروغ می گویید و مطلب را سانسور کرده اید.

در جواب این دوستان باید بگوییم. اگر اصل روایت را بیان کنیم به ضرر شما خواهد بود. چون مگر شما نمی گویید ( عمر بن خطاب افقه صحابی) بود؟

ما در اصل روایت یکی از دیگر صحابی و از کسانی که جزو شاگردان علی بن ابیطالب بود به جناب عمر بن خطاب اشتباهش را تذکر میدهد.

صحیح مسلم – مسلم النیسابوری – ج ۱ – ص ۱۹۳

عن سعید بن عبد الرحمن بن أبزی عن أبیه ان رجلا اتى عمر فقال إنی أجنبت فلم أجد ماء فقال لا تصل فقال عمار اما تذکر یا أمیر المؤمنین أذانا وأنت فی سریة فأجنبنا فلم نجد ماء فأما أنت فلم تصل واما انا فتمعکت فی التراب وصلیت فقال النبی صلى الله علیه وسلم إنما کان یکفیک ان تضرب بیدیک الأرض ثم تنفخ ثم تمسح بهما وجهک وکفیک

مسند احمد – الإمام احمد بن حنبل – ج ۴ – ص ۳۱۹

آیا خلیفه ثانی به این امر هم فتوا داد؟

حال گروهی خواهند گفت که خلیفه ثانی خودش به این امر جهل داشت و آموخت وهیچگاه ندانستن دلیل بر ضعف نمی شود و این جزو ضعف نمی شود.

اما باید دید خلیفه ثانی به این امر فتوا داد یا نه؟

السنن الکبرى – النسائی – ج ۱ – ص ۱۳۴ – ۱۳۵

عن بن عبد الرحمن بن أبزى عن أبیه أن رجلا أتى عمر بن الخطاب فقال إنی أجنبت فلم أجد ماء فقال عمر لا تصل

إرواء الغلیل – محمد ناصر الألبانی – ج ۱ – ص ۱۸۵

حال شما بگویید آیا عمر بن خطاب عالم ترین اصحاب بود؟