دلایلی مستند بر عصمت و فضائل حضرت زهرا (س)
رسول گرامی اسلام بارها فرمودند:
خداوند به رضایت فاطمه (س) راضی می شود و به غضب او غضبناک می شود.
در این زمینه می توان به ادله قرآنی و روایی مراجعه کرد:
الف ) ادله قرآنی :
ا- حضرت زهرا (س) معصوم از هر گناه و بدی
آیه تطهیر و عصمت اهلبیت علیهمالسلام:
طبق نص صریح قرآن کریم حضرت زهرا (س) از زمره معصومین هستند؛ خداوند در سوره احزاب میفرماید:
«إِنَّمَا یرِیدُ اللَّهُ لِیذْهِبَ عَنکمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیتِ وَیطَهِّرَکمْ تَطْهِیراً (احزاب 33)»
«خداوند میخواهد پلیدى و گناه را فقط از شما اهل بیت دور کند و کاملا شما را پاک سازد.»
این آیه در خانه ام سلمه همسر رسول خدا نازل شده است.
و وقتی این آیه نازل رسول الله امیرالمؤمنین و فاطمه و حسن و حسین (ع) را فرا خواندند و عبای خود را برآنها پوشاند و خود داخل آن شد و فرمود خدایا اینها اهل بیت من هستند که تو درباره آنها به من وعده دادهای، خدایا پلیدی را از آنها برطرف فرما و آنها را از هر رجس و ناپاکی تطهیر نما.
امسلمه عرض کرد یا رسول الله آیا من نیز با آنها هستم.
رسول خدا فرمود ای امسلمه من تو را بشارت به خیر و خوبی میدهم . (ولی جزء آنها نیستی).(1)
طبق این آیه شریفه حضرت زهرا (س) از کسانی هستند که خداوند آنها را از هر عیب و بدی و رجس و ناپاکی و گناه و پلیدی پاک کرده است، یعنی خداوند ایشان را تطهیر کرده است و ایشان هستند که معصوم از هر گناه و بدی هستند.
2- حضرت زهرا (س) برترین زن عالم:
از طرف دیگر مقام ایشان از همه زنان عالم برتر است،
خداوند در سوره آل عمران آیه 61 میفرماید:
«قُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَکمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَکمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَکمْ ثُمَّ نَبْتَهِل فَنَجْعَلْ لَعْنَةَ اللّهِ عَلَى الْکاذِبِینَ»
«به آنها بگو: بیایید ما فرزندان خود را دعوت کنیم، شما هم فرزندان خود را؛ ما زنان خویش را دعوت نماییم، شما هم زنان خود را؛ ما از نفوس خود دعوت کنیم، شما هم از نفوس خود؛ آنگاه مباهله کنیم؛ و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار دهیم.»
همه راویان و محدثین شیعه و سنی در این مساله اتفاق نظر دارند و میگویند که این آیه شریفه در حق پیامبر و حضرت علی و حضرت زهرا و حسنین (ع) نازل شده است.
مسیحیان پس از مذاکره با پیامبر در باره عقاید باطل مسیحیت حاضر به پذیرش اسلام نشدند، ولى آمادگى خود را براى مباهله اعلام کردند.
وقت مباهله فرا رسید.
پیامبر ازمیان تمام بستگان، خویشاوندان، همسران و اصحاب خود فقط چهار نفر را انتخاب کردند تا در این حادثه تاریخى شرکت کنند و این چهار تن جز حضرت على و حضرت فاطمه و حسن و حسین (ع) نبودند. (2)
طبق آیه مباهله، حضرت علی (ع) به منزله نفس پیامبر (ص) و حسنین به منزله فرزندان پیامبر (ص) هستند.
نکته قابل توجه این است که با وجود اینکه رسول الله (ص) مأمور بودند که زنان خود را برای مباهله دعوت کنند ولی میبینیم که تنها و تنها، یگانه فرزند خویش یعنی حضرت زهرا (س) را همراه خود میبرند، و از بین تمام مردان فقط امیرالمؤمنین علی (ع) را همراه خود میبرند که اینها بیانگر این است که اولا اهلبیت پیامبر، همسران ایشان نیستند،
بلکه امیرالمؤمنین، حضرت زهرا و حسنین (ع) هستند و ثانیا حضرت زهرا (س) مقامشان از همه زنان برتر است، زیرا اگر کسی افضل ازایشان بودند، حتما پیامبر اکرم او را همراه خود به مباهله میبرد.
3- حضرت زهرا (س) الگوی عالمیان:
امام حسن و امام حسین (ع) بیمار شدند.
پیامبر گرامی (ص) با جمعی از یارانشان به عیادت دو نوه خود آمدند.
در آن دیدار، رسول خدا (ص) به حضرت امیر (ع) فرمودند:
«علی جان اگر برای شفا یافتن و بهبودی فرزندانت میتوانستی نذری کنی، خدا از سر مهر و کرامت آنان را سلامت ارزانی میداشت»
امیرالمؤمنین (ع) در همان لحظه با خدایش عهد بست و نذر نمود که اگر دو فرزندش سلامتی یابند سه روز روزه بدارد.
از پی حضرت علی (ع)، حضرت زهرا (س) نیز نذر کرد و آن گاه «فضه» خادمۀ ایشان همان نذر را نمود.
چیزی نگذشت که هر دو شفا یافتند و اهل بیت (ع) برای وفای به نذر آماده شدند؛ اما در خانه غذایی برای روزهداری یافت نمیشد.
امام علی (ع) سه صاع جو تهیه نمود.
حضرت زهرا (س) ، یک سوم آن را آرد کرد و نان پخت. هنگام افطار، مسکینی بر در خانه آمد و گفت:
«سلام بر شما ای خاندان محمد(ص) ، مستمندی از مستمندان مسلمین هستم.
غذایی به من بدهید. خداوند به شما از غذاهای بهشتی مرحمت کند».
آنها همگی مسکین را بر خود مقدم داشتند و سهم خود را به او دادند در حالی که چیزی جز آب نداشتند.
روز دوم را همچنان روزه گرفتند.
موقع افطار وقتی که نان جو را برای غذا آماده کرده بودند، یتیمی بر در خانه آمد.
این بار نیز ایثار کردند و غذای خود را به او دادند و بار دیگر با آب افطار کردند.
روز بعد را نیز روزه گرفتند. به هنگام غروب اسیری بر در خانه آمد.
باز سهم غذای خود را به او دادند.
پس از انجام نذر هنگامی که صبح شد حضرت امیر (ع) در حالی که دست دو
پسر بزرگوارش را گرفته بود به خدمت پیامبر اکرم (ص) رسید.
هنگامیکه پیامبر آنها را مشاهده کردند، دیدند از شدت گرسنگی میلرزند.
پیامبر اشک ریختند و فرمود:
«این حالی را که در شما میبینم برای من بسیار گران است»
سپس برخاستند و با آنها حرکت کردند.
هنگامیکه وارد خانه حضرت زهرا (س) شدند ایشان را در محراب عبادت دیدند در حالی که از شدت گرسنگی ضعیف شده و چشمهایش به گودی نشسته بود.
پیامبر گرامی(ص) اندوهگین شدند. در همین هنگام جبرئیل امین نازل شد و گفت:
«ای محمد این سوره را بگیر. خداوند با چنین خاندانی به تو تهنیت میگوید»
سپس سوره «هل أتی » «انسان یا دهر» را بر او خواند.
نقل شده است که از آیه 5 تا آیه22 این سوره در مورد اهل بیت (ع) نازل شده است.
«إِنَّ الْأَبْرَارَ یشْرَبُونَ مِن کأْسٍ کانَ مِزَاجُهَا کافُوراً * عَیناً یشْرَبُ بِهَا عِبَادُ اللَّهِ یفَجِّرُونَهَا تَفْجِیراً * یوفُونَ بِالنَّذْرِ وَیخَافُونَ یوْماً کانَ شَرُّهُ مُسْتَطِیراً * وَیطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْکیناً وَیتِیماً وَأَسِیراً * إِنَّمَا نُطْعِمُکمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لاَ نُرِیدُ مِنکمْ جَزَاءً وَلاَ شُکوراً * إِنَّا نَخَافُ مِن رَبِّنَا یوْماً عَبُوساً قَمْطَرِیراً * فَوَقَاهُمُ اللَّهُ شَرَّ ذلِک الْیوْمِ وَلَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَسُرُوراً * وَجَزَاهُم بِمَا صَبَرُوا جَنَّةً وَحَرِیراً * مُتَّکئِینَ فِیهَا عَلَى الْأَرَائِک لاَ یرَوْنَ فِیهَا شَمْساً وَلاَ زَمْهَرِیراً * وَدَانِیةً عَلَیهِمْ ظِلاَلُهَا وَذُلِّلَتْ قُطُوفُهَا تَذْلِیلاً * وَیطَافُ عَلَیهِم بِآنِیةٍ مِن فِضَّةٍ وَأَکوَابٍ کانَتْ قَوَارِیرَا * قَوَارِیرَا مِن فِضَّةٍ قَدَّرُوهَا تَقْدِیراً * وَیسْقَوْنَ فِیهَا کأْساً کانَ مِزَاجُهَا زَنجَبِیلاً * عَیناً فِیهَا تُسَمَّى سَلْسَبِیلاً * وَیطُوفُ عَلَیهِمْ وِلْدَانٌ مُخَلَّدُونَ إِذَا رَأَیتَهُمْ حَسِبْتَهُمْ لُؤْلُؤاً مَنثُوراً * وَإِذَا رَأَیتَ ثَمَّ رَأَیتَ نِعِیماً وَمُلْکاً کبِیراً * عَالِیهُمْ ثِیابُ سُندُسٍ خُضْرٌ وَإِسْتَبْرَقٌ وَحُلُّوا أَسَاوِرَ مِن فِضَّةٍ وَسَقَاهُمْ رَبُّهُمْ شَرَاباً طَهُوراً * إِنَّ هذَا کانَ لَکمْ جَزَاءً وَکانَ سَعْیکم مَشْکوراً»
«به یقین ابرار (و نیکان) از جامى مىنوشند که با عطر خوشى آمیخته است، * از چشمهاى که بندگان خاص خدا از آن مىنوشند، و از هر جا بخواهند آن را جارى مىسازند * آنها به نذر خود وفا مىکنند، و از روزى که شر و عذابش گسترده است مىترسند، * و غذاى (خود) را با اینکه به آن علاقه دارند، به «مسکین» و «یتیم» و «اسیر» مىدهند * (و مىگویند:) ما شما را بخاطر خدا اطعام مىکنیم، و هیچ پاداش و سپاسى از شما نمىخواهیم *
ما از پروردگارمان خائفیم در آن روزى که عبوس و سخت است *
خداوند آنان را از شر آن روز نگه مىدارد و آنها را مىپذیرد در حالى که غرق شادى و سرورند * و در برابر صبرشان، بهشت و لباسهاى حریر بهشتى را به آنها پاداش مىدهد *
این در حالى است که در بهشت بر تختهاى زیبا تکیه کرده اند، نه آفتاب را در آنجا مىبینند و نه سرما را * و در حالى است که سایه هاى درختان بهشتى بر آنها فرو افتاده و چیدن میوه هایش بسیار آسان است * و در گرداگرد آنها ظرفهایى سیمین و قدحهایى بلورین مىگردانند * ظرفهاى بلورینى از نقره، که آنها را به اندازه مناسب آماده کرده اند * و در آنجا از جام هایى سیراب مىشوند که لبریز از شراب طهورى آمیخته با زنجبیل است،
* از چشمهاى در بهشت که نامش سلسبیل است * و بر گردشان نوجوانانى جاودانى مىگردند که هرگاه آنها را ببینى گمان مىکنى مروارید پراکنده اند * و هنگامى که آنجا را ببینى نعمتها و ملک عظیمى را مىبینى * بر اندام آنها لباسهایى است از حریر نازک سبزرنگ، و از دیباى ضخیم، و با دستبندهایى از نقره آراسته اند، و پروردگارشان شراب طهور به آنان مى نوشاند * این پاداش شماست، و سعى و تلاش شما مورد قدردانى است»
خداوند در این آیات مقامات اهلبیت (ع) را بیان میکند.
ب) ادله روایی :
ادله روایی بسیارند اما مشهور ترین آنها :
رسول گرامی اسلام بارها فرمودند:
«إنّ الله یرضی لِرِضا فاطمه و یغضب لِغَضَبِها »
«خداوند به رضایت فاطمه (س) علیها راضی می شود و به غضب او غضبناک می شود.» (3)
همچنین در حدیثی دیگر فرمودند:
«هر کس فاطمه (س) را خشنود سازد، پیامبر (ص) را خشنود ساخته و هر کس او را خشمگین کند، پیامبر (ص) را غضبناک نموده است»
===========
پی نوشت:
1- ر. ک :صحیح مسلم جلد 4/1883 ، مستدرک حاکم ج 2/416 ، تفسیرطبری 22ص 5 و شواهد التنزیل ج 2/39 ،مسند احمد بن حنبل ج 4/107 و اسد الغابه ج 2/12 و تفسیر فخر رازى جلد 6 ص 783 آمده است . که البته در برخی روایات آمده است که در منزل ام المؤمنین عایشه این آیه نازل شد ولی قدر مسلم این است که این آیه درمورد امیرالمؤمنین و حضرت زهرا و حسنین است.
2- ر. ک : تفسیر کبیر فخر رازی 8/85 ، مسند احمد بن حنبل 3/97 حدیث 1608، صحیح ترمذی 4/293 حدیث 3085 و ....
3- رجوع کنید به : صحیح بخاری کتاب الخمس 4/96 ، و باب غزوه خیبر 5/177، مستدرک حاکم نیشابوری 3 / 167 حدیث 4730، الاصابه عسقلانی 4/375، صواعق ابن حجر ص 105، کنز العمّال: 12 / 111 حدیث 34238 و 13 / 674 حدیث 37725؛
- ۹۵/۰۱/۱۸