ابن عباس (رض) : کفش کهنه و پاره از بعضی از صحابه بهتر است !

مخالفین شیعه قائل به مساله  " عدالت صحابه " هستند و بر این مبنا تمامی صحابه را عادل شمرده و هر گونه نقد و نقاش در مورد آنان را نهی می کنند و حتی بر همین مبنا تمامی آن ها را توثیق می کنند.

این ادعا در حالی صورت میگیرد که نه تنها هیچ پشتوانه قرآنی و روایی ندارد بلکه روایات متعدد و معتبر در منابع مخالفین در رد این ادعای اهل تسنن وجود دارد.

(با وجود تعریف های متفاوت از صحابه در نزد علمای اهل سنت) در راستای این مساله، در این مطلب به نقل روایتی با سند صحیح (بنا بر شروط بخاری و مسلم) از قول ابن عباس می پردازیم که رد محکمی است بر اسطوره  " عدالت صحابه " :

حَدَّثنا أَبُو موسى، قَال: حَدَّثنا یَحْیَى بن حماد، قَال: حَدَّثنا أَبُو عَوَانة، عَن سُلَیْمَانَ عَنْ عَدِیّ بْنِ ثَابِتٍ، عَن سَعِید بْنِ جُبَیر، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ، رَضِی اللَّهُ عَنْهُمَا، قَالَ: یَقُولُ أَحَدُهُمْ: أَبِی صَحِبَ النَّبِیّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیه وَسَلَّم، وَکان مَعَ أَبِی ولَنَعْلٌ خَلَقٌ خَیْرٌ مِنْ أَبِیهِ.

مسند البزار،ج11،ص277،ح5068 ط مکتبة العلوم والحکم - المدینة المنورة

ابن عباس می گوید : یک از آن ها می گوید پدرم صحابی پیامبر (ص) بوده است و پیامبر با پدرم بوده است در حالی که کفش کهنه از پدرش بهتر است.

این روایت در منابع زیر نیز نقل شده است :

مجمع الزوائد ومنبع الفوائد،ج2،ص186 ط دار المأمون للتراث ( نور الدین الهیثمی : رجاله رجال الصحیح حسین سلیم اسد : إسناده صحیح)

مختصر زوائد مسند البزار،ج1،ص109 ط مؤسسة الکتب الثقافیة (ابن حجر العسقلانی : صحیح الإسناد)

همانطور که ملاحظه می کنید ، " نور الدین هیثمی " و " این حجر عسقلانی " و " حسین سلیم اسد " این روایت را تصحیح کرده اند.

از آن جایی که تمام راویان این این سند از ثقات و از راویان بخاری و مسلم هستند، به بررسی سند آن نمی پردازیم. ( در صحت سندی روایت شکی نیست)

اکنون با وجود چنین روایتی و چنین کلامی از صحابی جلیل القدر، ابن عباس (رض)، باز هم مخالفین شیعه ادعا می کنند که صحابه بهترین افراد بوده اند و تمامی آنان عادل هستند ؟!

ادعایی از جانب مخالفین و پاسخ به آن :

برخی از مخالفین وقتی پاسخی برای این روایت نیافته اند، این گونه توجیه کرده اند که منظور از این روایت " منافقین " می باشد که بعضا در بین صحابه وجود داشته اند.

اما پاسخ به این ادعا :

اولا : در روایت مذکور، این عباس هیچ صحبتی از " منافقین " نکرده است بلکه به ادعای " صحابی " بودن پاسخ داده است. (أبی صحب النبی)

ثانیا : هر چند که مخالفین این ادعا را بدون دلیل طرح کرده اند و قرینه ای هم در روایت مذکور بر این ادعا وجود ندارد اما اگر ادعایشان را بپذیریم چه بسا اوضاع بدتر هم بشود ! چرا که این ادعا نشان می دهد که در بین صحابه منافقینی بوده اند که چه بسا بسیاری از آن ها شناسایی هم نشدند و در افسانه و ادعای باطل " عدالت تمامی اصحاب " وارد شدند بدون آن که مخالفین چیزی در مورد منافق یا عدم منافق بودن آنان بدانند ! یعنی با این ادعا ممکن است در بین صحابه ای که مد نظر مخالفین شیعه است، " منافق " یا " منافقینی " نیز حضور داشته باشند ولی شناسایی نشده باشند و صفت عادل نیز بر آنان اطلاق می شود !

ثالثا : طبق تعریف برخی از علمای اهل سنت مانند بخاری، هرکس که پیامبر را دیده باشد ، صحابی است و قول ابن عباس در روایت مذکور نیز همان طور که اشاره کردیم صرفا بر " صحابی " دلالت می کند ( در پاسخ به ادعای " أبی صحب النبی " ) نه منافق !

و می دانیم که " صحبة " اعم از " رؤیة " است و ادعای مطرح شده در متن روایت مذکور حتی از تعریف بخاری از صحابه نیز جامع تر و شامل تر است ! بنا براین راهی برای توجیه متن این روایت برای مخالفین وجود ندارد.