دوستت دارم ... اگر لطف کنی یا نکنی .

عبدی جلالوندی
دوستت دارم ... اگر لطف کنی یا نکنی .

مطالب این وبلاگ، مطالبی است که خالصانه و ساده و بی ریا، از اعماق قلبم بیرون می آید .
و امیدوارم که صادقانه، در گوشه ای از دل شما جا بگیرد .
متشکرم

طبقه بندی موضوعی
آخرین نظرات
پیوندها

ابن تیمیه و انکار فضیلت حضرت زهرا (س)

يكشنبه, ۲۵ مهر ۱۳۹۵، ۱۱:۵۱ ب.ظ

فهرست مطالب

کلام ابن تیمیه در رد این حدیث

نقد این کلام

1.حاکم نیشابوری در المستدرک علی الصحیحین

2.طبرانی در المعجم الکبیر

3. تصحیح سند طبرانی توسط مناوی

4. نور الدین هیثمی در مجمع الزوائد

5. ابن حجر هیثمی

6. صالحی شامی در سبل الهدی والرشاد

7. زرقانی در شرح المواهب اللدنیة بالمنح المحمدیة

8. سیوطی در الثغور الباسمة

9. محمد الصبان در اسعاف الراغبین

بررسی سندی روایت

نتیجه

   

مقدمه:

در طول تاریخ دشمنان اهل بیت علیهم السلام تلاش بسیار در پنهان نمودن فضائل ایشان داشته اند تا به خیال خود بتوانند نور اهل بیت علیهم السلام را خاموش کنند اما غافل از اینکه خداوند می فرماید :

«یُرِیدُونَ لِیُطْفِئُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَاللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَلَوْ کَرِهَ الْکَافِرُونَ

[الصف: 8]».

یکی از روش‌های دشمنان اسلام در این راه، دروغ‌انگاری این فضائل بود. ابن تیمیه حرانی یکی از این دشمنان است. همگان می‌دانند که وی در انکار فضائل اهل بیت علیهم السلام سابقه‌ای طولانی دارد. در این نوشتار در صدد بیان پندار ابن تیمیه پیرامون حدیث نبوی شریف : «ان الله یغضب لغضبک ویرضی لرضاک» که شأن حضرت زهرا سلام الله علیها است، می باشیم. حدیثی که منابع فریقین در نقل آن اهتمام داشته و علمای شیعه و سنی با اسناد صحیح در کتب خود ذکر کرده اند.

کلام ابن تیمیه در رد این حدیث:

وی در کتاب منهاج السنة پیرامون این حدیث چنین می نویسد:

وأما قوله ورووا جمیعا أن النبی صلی الله علیه وسلم قال یا فاطمة إن الله یغضب لغضبک ویرضى لرضاک فهذا کذب منه ما رووا هذا عن النبی صلی الله علیه وسلم ولا یعرف هذا فی شیء من کتب الحدیث المعروفة ولا له إسناد معروف عن النبی صلی الله علیه وسلم لا صحیح ولا حسن.

اما این که وی (علامه حلی) گفته: تمامی محدثان نقل کرده‌اند که پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: «ای فاطمه! خداوند عزّوجلّ با خشم تو خشمناک و با خشنودی تو خشنود می‌گردد.» دروغ است و چنین روایتی از پیامبر صلی الله علیه و آله نقل نگردیده و این حدیث در کتابی از کتاب‌های معروف، حدیث شناخته شده ای نیست و این حدیث در کتب حدیثی معروف سندی از پیامبر صلی الله علیه و آله نداشته، نه سند صحیح و نه سند حسن.

ابن تیمیه الحرانی الحنبلی، ابوالعباس أحمد عبد الحلیم (متوفاى 728 هـ)، منهاج السنة النبویة، ج4، ص248-249 ، تحقیق: د. محمد رشاد سالم، ناشر: مؤسسة قرطبة، الطبعة: الأولى، 1406هـ..

نقد این کلام

در مقابل این کلام ابن تیمیه، بسیاری از علمای اهل سنت این روایت را در کتب خود ذکر و به سند صحیح و یا معتبر آن اذعان داشته اند که برای روشن شدن این مسأله مواردی را ذکر خواهیم کرد:

1.حاکم نیشابوری در المستدرک علی الصحیحین

 حاکم نیشابوری در کتاب المستدرک علی الصحیحین این روایت را نقل و به صحت سند آن اشاره می کند:

حدثنا أبو العباس محمد بن یعقوب ثنا الحسن بن علی بن عفان العامری وأخبرنا محمد بن علی بن دحیم بالکوفة ثنا أحمد بن حاتم بن أبی غرزة قالا ثنا عبد الله محمد بن سالم ثنا حسین بن زید بن علی عن عمر بن علی عن جعفر بن محمد عن أبیه عن علی بن الحسین عن أبیه عن علی رضی الله عنه قال قال رسول الله صلى الله علیه وسلم لفاطمة إن الله یغضب لغضبک ویرضى لرضاک هذا حدیث صحیح الإسناد ولم یخرجاه.

از امام صادق و ایشان از پدرشان امام باقر و ایشان از پدرشان امام سجاد و ایشان از امام حسین و ایشان از امیر المؤمنین سلام الله علیهم اجمعین چنین نقل کرده اند که رسول خدا صلی الله علیه و آله به حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها چنین فرمودند:

به تحقیق که خداوند به غضب و خشم تو خشمگین و به رضایت تو راضی می شود. این حدیث صحیح السندی است که بخاری و مسلم نقل نکرده اند.

الحاکم النیسابوری،  ابو عبدالله محمد بن عبدالله (متوفاى 405 هـ)، المستدرک علی الصحیحین، ج3، ص167، تحقیق: مصطفی عبد القادر عطا، ناشر: دار الکتب العلمیة - بیروت الطبعة: الأولى، 1411هـ - 1990م.

2.طبرانی در المعجم الکبیر:

طبرانی در کتاب معجم الکبیر خود با تحقیق حمدی بن عبدالمجید السلفی می نویسد:

حدثنا بِشْرُ بن مُوسَى ومُحَمَّدُ بن عبد اللَّهِ الْحَضْرَمِیُّ قَالا ثنا عبد اللَّهِ بن مُحَمَّدِ بن سَالِمٍ الْقَزَّازُ قال ثنا حُسَیْنُ بن زَیْدِ بن عَلِیٍّ وَعَلِیُّ بن عُمَرَ بن عَلِیٍّ عن جَعْفَرِ بن مُحَمَّدٍ عن أبیه عن عَلِیِّ بن الْحُسَیْنِ عَنِ الْحُسَیْنِ بن عَلِیٍّ عن عَلِیٍّ قال قال رسول اللَّهِ صلى اللَّهُ علیه وسلم لِفَاطِمَةَ أن اللَّهَ یَغْضَبُ لِغَضَبِکِ وَیَرْضَى لِرَضَاکِ.

الطبرانی،  ابوالقاسم سلیمان بن أحمد بن أیوب (متوفاى360هـ)، المعجم الکبیر، ج 22 ص 401 ، تحقیق: حمدی بن عبدالمجید السلفی، ناشر: مکتبة الزهراء - الموصل، الطبعة: الثانیة، 1404هـ – 1983م.

محقق کتاب در پاورقی چنین می نویسد:

فی هامش الأصل: هذا حدیث صحیح الاسناد وروی من طرق عن علی علیه السلام رواه الحارث عن علی وروی مرسلا وهذا الحدیث احسن شئ رأیته وأصح اسناد قرأته انتهی.

در حاشیه اصلی کتاب این چنین آمده است: این حدیث، صحیح السند است و از طرق مختلفی از حضرت علی علیه السلام نقل شده که حارث از حضرت علی علیه السلام به صورت مرسل نقل کرده و این حدیث بهترین چیزی است که من دیده ام و صحیح ترین سندی است که قرائت کرده ام.

3. تصحیح سند طبرانی توسط مناوی:

مناوی نیز این روایت را از طبرانی نقل و سپس روایت را تصحیح می کند:

عن علی - رضی الله عنه - قال: قال رسول الله صلى الله علیه وسلم لفاطمة: (إن الله یرضى لرضاک ویغضب لغضبک) . رواه الطبرانی بإسناد حسن.

المناوی، محمد عبد الرؤوف بن علی بن زین العابدین (متوفاى 1031هـ)، سیدة نساء أهل الجنة فاطمة الزهراء أو اتحاف السائل بما لفاطمة من المناقب، ص38 ، تحقیق: علی أحمد عبد العال الطهطاوی، ناشر:دار الکتب العلمیة – بیروت، الطبعة: الأولى، 1423هـ - 2002م.

4. نور الدین هیثمی در مجمع الزوائد

هیثمی نیز در کتاب مجمع الزوائد فی منبع الفوائد این روایت را از وجود مقدس امیرمؤمنان، حضرت علی علیه السلام نقل و به معتبر بودن سند آن اشاره می کند:

وعن علی قال قال رسول الله صلى الله علیه وسلم إن الله یغضب لغضبک ویرضى لرضاک رواه الطبرانی وإسناده حسن.

و از حضرت علی علیه السلام منقول است که فرمود: رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: ه تحقیق که خداوند به غضب و خشم تو خشمگین و به رضایت تو راضی می شود. این حدیث ر ا طبرانی نقل و سند آن حسن(معتبر) است.

الهیثمی، ابوالحسن نور الدین علی بن أبی بکر (متوفاى 807 هـ)، مجمع الزوائد ومنبع الفوائد، ج 9، ص 203 ، ناشر: دار الریان للتراث/‏ دار الکتاب العربی - القاهرة، بیروت – 1407هـ..

5. ابن حجر هیثمی:

ابن حجر هیثمی در الصواعق المحرقه بعد از نقل این روایت، به آن استدلال می کند و هیچ رد و منعی بر آن نمی نویسد که خود دال بر قبول روایت توسط اوست. وی چنین می نویسد:

وأخرج أبو سعد فی شرف النبوة وابن المثنى أنه صلى الله علیه وسلم قال ( یا فاطمة إن الله یغضب لغضبک ویرضى لرضاک ) فمن آذى أحدا من ولدها فقد تعرض لهذا الخطر العظیم لأنه أغضبها ومن أحبهم فقد تعرض لرضاها.

ابو سعد در شرف النبوة و ابن مثنی نقل کرده اند که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: ای فاطمه! به تحقیق که خدا با خشم تو خشمگین و با رضایت تو راضی می شود. پس کسی که یکی از فرزندان ایشان را اذیت کند، به این خطر بزرگ تعرض کرده چرا که آن حضرت را خشمگین ساخته است و کسی که فرزندان آن حضرت را دوست دشته باشد، متعرض رضایت آن حضرت شده است.

الهیتمی، ابوالعباس أحمد بن محمد بن علی ابن حجر (متوفاى973هـ)، الصواعق المحرقة علی أهل الرفض والضلال والزندقة، ج 2 ص 507، تحقیق عبد الرحمن بن عبد الله الترکی - کامل محمد الخراط، ناشر: مؤسسة الرسالة - لبنان، الطبعة: الأولى، 1417هـ - 1997م.

6. صالحی شامی در سبل الهدی والرشاد

صالحی شامی نیز در کتاب سبل الهدی والرشاد این روایت را از طبرانی نقل و در ابتدا تصریح می­کند که سند روایت معتبر است:

روى الطبرانی بإسناد حسن وابن السنی فی معجمه وأبو سعید النیسابوری فی ' الشرف ' عن علی - رضی الله تعالى عنه - أن رسول الله صلى الله علیه وسلم قال لفاطمة : ' إن الله تعالى یغضب لغضبک ویرضی لرضاک.

الصالحی الشامی، محمد بن یوسف (متوفاى942هـ)، سبل الهدی والرشاد فی سیرة خیر العباد، ج 11، ص 44 ، تحقیق: عادل أحمد عبد الموجود وعلی محمد معوض، ناشر: دار الکتب العلمیة - بیروت، الطبعة: الأولى، 1414هـ..

7. زرقانی در شرح المواهب اللدنیة بالمنح المحمدیة

زرقانی نیز این روایت را از طبرانی نقل و تصریح می کند که سند این روایت صحیح است:

أخرجه الطبرانی فی الأوسط بسند صحیح على شرط الشیخین، وأخرجه ابن أبی عاصم عن علی أنه صلى الله علیه وسلم، قال لفاطمة: "إن الله یغضب لغضبک ویرضی لرضاک".

الزرقانی المالکی، أبو عبد الله محمد بن عبد الباقی بن یوسف بن أحمد بن شهاب الدین بن محمد (المتوفى: 1122هـ)، شرح الزرقانی على المواهب اللدنیة بالمنح المحمدیة، ج4، ص331،  الطبعة: الأولى 1417هـ-1996م، دارالنشر: دار الکتب العلمیة.

8. سیوطی در الثغور الباسمة

جلال الدین عبدالرحمن سیوطی نیز در کتاب الثغور الباسمة تصریح می کند که سند این روایت حسن است:

أخرج الطبرانی بسند حسن عن علی قال قال رسول الله صلى الله علیه وسلم قال لفاطمة :  إن الله ویرضی لرضاک و یغضب لغضبک.

سیوطی، جلال الدین عبدالرحمن، الثغور الباسمة فی مناقب سیدتنا فاطمة، ص11

9. محمد الصبان در اسعاف الراغبین

وی نیز از قول طبرانی این روایت را نقل و به حسن بودن سند آن نیز اشاره می کند:

وروی الطبرانی وغیره باسناد حسن عن علی ان رسول الله صلی الله علیه وسلمقال لفاطمة ان الله یغضب لغضبک ویرضی لرضاک.

الصبان، محمد، اسعاف الراغبین فی سیرة المصطفی وفضائل أهل بیته الطاهرین، ص67

بررسی سندی روایت:

جدای از تحسین علمای اهل سنت برای این روایت، ما به بررسی سند آن نیز می‌پردازیم؛ یکی از اسناد این روایت، سند حاکم نیشابوری بود:

حدثنا أبو العباس محمد بن یعقوب ثنا الحسن بن علی بن عفان العامری وأخبرنا محمد بن علی بن دحیم بالکوفة ثنا أحمد بن حاتم بن أبی غرزة قالا ثنا عبد الله محمد بن سالم ثنا حسین بن زید بن علی عن عمر بن علی عن جعفر بن محمد عن أبیه عن علی بن الحسین عن أبیه عن علی رضی الله عنه

راوی اول: محمد بن یعقوب

ابن کثیر دمشقی پیرامون وی چنین می نویسد:

محمد بن یعقوب بن یوسف بن معقل بن سنان أبو العباس الأصم مولى بنی أمیة النیسابوری راوی المذهب، کان إماما، ثقة، حافظا، ضابطا، صدوقا، دینا

القرشی البصری، أبو الفداء إسماعیل بن عمر بن کثیر، طبقات الشافعیین، ص 270، المتوفى: 774هـ، المحقق: د أحمد عمر هاشم، د محمد زینهم محمد عزب، 1413 هـ - 1993 م ، مکتبة الثقافة الدینیة.

همچنین او در البدایة والنهایة چنین می نویسد:

وکان ثقة صادقا ضابطا لما سمعه.

و او فردی ثقه و مورد اعتماد و راستگو و ضابط در آنچه شنیده است، می باشد.

ابن کثیر الدمشقی،  ابوالفداء إسماعیل بن عمر القرشی (متوفاى774هـ)، البدایة والنهایة، ج11 ص232 ، ناشر: مکتبة المعارف – بیروت.

ذهبی از قول حاکم نیشابوری پیرامون وی چنین می نویسد:

وکان محدث عصره ولم یختلف أحد فی صدقه وصحة سماعاته

او محدث زمان خود شبود و هیچ کسی در راستگویی و صحت شنیده هایش اختلافی ندارد.

الذهبی الشافعی، شمس الدین ابوعبد الله محمد بن أحمد بن عثمان (متوفاى 748 هـ)، سیر أعلام النبلاء، ج15 ص455 ، تحقیق : شعیب الأرناؤوط , محمد نعیم العرقسوسی ، ناشر : مؤسسة الرسالة - بیروت ، الطبعة : التاسعة ، 1413هـ .

 او همچنین در تذکرة الحفاظ چنین می نویسد:

الأصم الإمام المفید الثقة محدث المشرق أبو العباس محمد بن یعقوب بن یوسف بن معقل بن سنان الأموی

الذهبی الشافعی، شمس الدین ابوعبد الله محمد بن أحمد بن عثمان (متوفاى 748 هـ)، تذکرة الحفاظ، ج3 ص860 ، ناشر: دار الکتب العلمیة – بیروت، الطبعة: الأولى.

راوی دوم: حسن بن علی بن عفان

ذهبی پیرامون وی می نویسد:

ابن عفان ( د ق )، المحدث الثقة المسند أبو محمد الحسن بن علی بن عفان العامری الکوفی.

الذهبی الشافعی، شمس الدین ابوعبد الله محمد بن أحمد بن عثمان (متوفاى 748 هـ)، سیر أعلام النبلاء، ج 13 ص 24 ، تحقیق : شعیب الأرناؤوط , محمد نعیم العرقسوسی ، ناشر : مؤسسة الرسالة - بیروت ، الطبعة : التاسعة ، 1413هـ .

راوی سوم: عبد الله محمد بن سالم

ابن حجر پیرامون وی می نویسد:

عبد الله بن سالم الزبیدی أبو محمد الکوفی المفلوج القزاز روى عنه أبو داود بن ماجة ثقة

العسقلانی الشافعی، أحمد بن علی بن حجر ابوالفضل (متوفاى852 هـ)، لسان المیزان، ج7 ص262، تحقیق: دائرة المعرف النظامیة - الهند، ناشر: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات - بیروت، الطبعة: الثالثة، 1406هـ – 1986م.

همچنین ابن حبان نیز او را در الثقات ذکر کرده است:

 التمیمی البستی، ابوحاتم محمد بن حبان بن أحمد (متوفاى354 هـ)، الثقات، ج8 ص350، تحقیق السید شرف الدین أحمد، ناشر: دار الفکر، الطبعة: الأولى، 1395هـ – 1975م.

راوی چهارم: حسین بن زید

حسین بن زید را ثقه دانسته است:

85 قلت له الحسین بن زید بن علی بن الحسین عن عبد الله بن محمد بن عمر بن علی عن أبیه عن جده عن علی فقال کلهم ثقات.

به او می گویم: حسین بن زید بن علی بن الحسین از عبد الله بن محمد بن عمر بن علی از پدرش از جدش از علی همه آنان ثقه هستند.

الدارقطنی البغدادی، ابوالحسن علی بن عمر (متوفاى 385هـ)، سؤالات البرقانی، ج1، ص22، تحقیق: د. عبدالرحیم محمد أحمد القشقری، ناشر: کتب خانه جمیلی - باکستان، الطبعة: الأولى، 1404هـ.

ابن عدی در الکامل فی الضعفا، وی را نقل و تصریح می کند که اشکالی بر او نیست:

قال الشیخ وللحسین بن زید أحادیث غیر ما ذکرته یحدث عنه أهل الکوفة وأهل الحجاز ویحدث هو عن أبی جعفر محمد بن علی وعن أبیه جعفر وعن أخی جعفر کما أملیت ویحدث عن قوم آخرین من أهل البیت کما ذکرت بعضه وجملة حدیثه عن أهل البیت وأرجو أنه لا بأس به.

الجرجانی ، عبدالله بن عدی بن عبدالله بن محمد أبو أحمد (متوفاى365هـ)، الکامل فی ضعفاء الرجال ، تحقیق : یحیى مختار غزاوی ، ناشر : دار الفکر - بیروت ، الطبعة : الثالثة ، 1409هـ – 1988م.

أبو نعیم اصفهانی وقتی این روایت را با راوی حسین بن زید نقل می کند، تصریح می کند که او از اهل بیت علیهم السلام است:

355 - حدثنا أبو بکر الطلحی ثنا محمد بن عبد الله الحضرمی ثنا عبد الله بن محمد بن سالم حدثنی حسین بن زید بن علی بن الحسین عن علی بن عمر بن علی عن جعفر بن محمد عن أبیه عن علی بن الحسین عن الحسین بن علی عن علی بن أبی طالب عن النبی صلى الله علیه وسلم أنه قال : یا فاطمة إن الله تعالى یغضب لغضبک ویرضى لرضاک . تفرد بروایة هذا الحدیث العترة الطیبة خلفهم عن سلفهم حتى ینتهی إلى النبی صلى الله علیه وسلم .

الأصبهانی، ابو نعیم أحمد بن عبد الله (متوفاى430هـ)، معرفة الصحابة، ج 1،‌ ص 93، طبق برنامه الجامع الکبیر.

راوی پنجم: عمرو بن علی

هر چند که در کتب اهل سنت از او به عنوان عمر بن علی نقل کرده اند، ولی اسم اصلی او عمرو بوده است. متقی هندی در کنز العمال در مورد عمر بن علی بن الحسین می‌گوید نام درست وی «عمرو بن علی بن الحسین» است!

9876 - عن ابن أبی فدیک قال : حدثنی علی بن عمر بن علی بن أبی طالب عن أبیه عن جده ، قال : لما قدم رسول الله صلى الله علیه وسلم المدینة ، قال : یا معشر قریش إنکم بأقل الأرض مطرا فاحرثوا فإن الحرث مبارک وأکثروا فیه من الجماجم . ابن جریر ) وقال : هذا خبر عندنا صحیح سنده إن کان عمرو بن علی هذا هو عمر بن علی بن أبی طالب ، ولم یکن عمر ابن علی بن الحسین بن علی بن أبی طالب فإنی أظنه عمرو بن علی بن الحسین، وذلک أنه قد روى عنه بعضه مرسلا . ومر برقم [ 9359 ] .

الهندی، علاء الدین علی المتقی بن حسام الدین (متوفاى975هـ)، کنز العمال فی سنن الأقوال والأفعال، ج 4، ص 54 ،‌ تحقیق: محمود عمر الدمیاطی، ناشر: دار الکتب العلمیة - بیروت، الطبعة: الأولى، 1419هـ - 1998م.

ابن حبان او را در الثقات ذکر کرده است:

عمر بن على بن الحسین بن على بن أبى طالب.

التمیمی البستی، ابوحاتم محمد بن حبان بن أحمد (متوفاى354 هـ)، الثقات، ج 7، ص 180، تحقیق السید شرف الدین أحمد، ناشر: دار الفکر، الطبعة: الأولى، 1395هـ – 1975م.

ابن حجر نز پیرامون وی چنین می نویسد:

عمر بن علی بن الحسین بن علی الهاشمی المدنی صدوق فاضل.

العسقلانی الشافعی، أحمد بن علی بن حجر ابوالفضل (متوفاى852هـ)، تقریب التهذیب، ج 1، ص 416 ، تحقیق: محمد عوامة، ناشر: دار الرشید - سوریا، الطبعة: الأولى، 1406 - 1986.

راوی ششم: امام صادق سلام الله علیه

ابن حجر پیرامون شخصیت آن حضرت می نویسد:

جعفر بن محمد بن علی بن الحسین بن علی بن أبی طالب الهاشمی أبو عبد الله المعروف بالصادق صدوق فقیه إمام من السادسة

العسقلانی الشافعی، أحمد بن علی بن حجر ابوالفضل (متوفاى852هـ)، تقریب التهذیب، ج 1، ص 141، تحقیق: محمد عوامة، ناشر: دار الرشید - سوریا، الطبعة: الأولى، 1406 - 1986.

جرجانی نیز می نویسد:

ثنا عباس سمعت یحیى بن معین یقول جعفر بن محمد مأمون ثقة ثنا محمد بن علی ثنا عثمان بن سعید قال سألت یعنی یحیى بن معین عن جعفر بن محمد بن علی بن الحسین فقال ثقة

عباس می گوید از ابن معین شنیدم که گفت: جعفر بن محمد فردی امین و مورد اعتماد است...سعید می گوید از یحیی بن معینت پیرامون جعفر بن محمد سوال کردم. پاسخ داد: مورد اعتماد است.

الجرجانی ، عبدالله بن عدی بن عبدالله بن محمد أبو أحمد (متوفاى365هـ)، الکامل فی ضعفاء الرجال، ج2 ص131 ، تحقیق : یحیى مختار غزاوی ، ناشر : دار الفکر - بیروت ، الطبعة : الثالثة ، 1409هـ – 1988م

ذهبی نیز در تذکرة الحفاظ می نویسد:

وعن أبی حنیفة قال ما رأیت أفقه من جعفر بن محمد وقال أبو حاتم ثقة لا یسئل عن مثله

از ابو حنیفه نقل است که گفت: فقیه تر از جعفر بن محمد کسی را ندیدم. ابوحاتم نیز گفت: او مورد اعتماد است و از مثل جعفر بن محمد سوال نمی شود.

الذهبی الشافعی، شمس الدین ابوعبد الله محمد بن أحمد بن عثمان (متوفاى 748 هـ)، تذکرة الحفاظ، ج1 ص166 ، ناشر: دار الکتب العلمیة – بیروت، الطبعة: الأولى.

راوی هفتم: امام باقر سلام الله علیه

ابن حجر پیرامون آن حضرت می نویسد:

محمد بن علی بن الحسین بن علی بن أبی طالب أبو جعفر الباقر ثقة فاضل

العسقلانی الشافعی، أحمد بن علی بن حجر ابوالفضل (متوفاى852هـ)، تقریب التهذیب، ج1 ص497 ، تحقیق: محمد عوامة، ناشر: دار الرشید - سوریا، الطبعة: الأولى، 1406 - 1986.

راوی هشتم: امام سجاد سلام الله علیه

ابن سعد پیرامون حضرت می نویسد:

وکان علی بن حسین ثقة مأمونا کثیر الحدیث عالیا رفیعا ورعا

الزهری، محمد بن سعد بن منیع ابوعبدالله البصری (متوفاى230هـ)، الطبقات الکبرى، ج 5 ص 221 ، ناشر: دار صادر - بیروت.

راوی نهم: امام حسین علیه السلام

ذهبی پیرامون آن حضرت می نویسد:

الحسین الشهید الإمام الشریف الکامل سبط رسول الله صلى الله علیه وسلم وریحانته من الدنیا ومحبوبه أبو عبد الله الحسین ابن أمیر المؤمنین أبی الحسن علی بن أبی طالب بن عبد المطلب بن هاشم بن عبد مناف بن قصی القرشی الهاشمی.

الذهبی الشافعی، شمس الدین ابوعبد الله محمد بن أحمد بن عثمان (متوفاى 748 هـ)، سیر أعلام النبلاء، ج 3 ص 280 ، تحقیق : شعیب الأرناؤوط , محمد نعیم العرقسوسی ، ناشر : مؤسسة الرسالة - بیروت ، الطبعة : التاسعة ، 1413هـ .

راوی دهم: أمیرالمؤمنین حضرت علی بن أبی طالب سلام الله علیه

ایشان نیز از صحابه و از متقدمین بوده و در شخصیت و وثاقت ایشان هیچ شکی نیست.

 در نتیجه روایت حاکم نیشابوری که فقط یک طریق از طرق روایت بوده، معتبر و اشکالی بر آن وارد نیست.

نتیجه:

با توجه به مطالب که بیان شد، روشن شد که ابن تیمیه مانند همیشه چشم خود را بر حقیقت بسته و این روایت و فضیلت حضرت زهرا سلام الله علیها را منکر شده بود که بر اساس منابع و مستندات علمای اهل سنت به آن پاسخ داده شد و سند یک روایت علاوه بر تصحیحات علمای اهل سنت نیز مورد بررسی قرار گرفت و در نتیجه اشکالی بر این روایت نیست.

 

 

موفق باشید

گروه پاسخ به شبهات

مؤسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف)

فهرست مطالب

کلام ابن تیمیه در رد این حدیث

نقد این کلام

1.حاکم نیشابوری در المستدرک علی الصحیحین

2.طبرانی در المعجم الکبیر

3. تصحیح سند طبرانی توسط مناوی

4. نور الدین هیثمی در مجمع الزوائد

5. ابن حجر هیثمی

6. صالحی شامی در سبل الهدی والرشاد

7. زرقانی در شرح المواهب اللدنیة بالمنح المحمدیة

8. سیوطی در الثغور الباسمة

9. محمد الصبان در اسعاف الراغبین

بررسی سندی روایت

نتیجه

   

مقدمه:

در طول تاریخ دشمنان اهل بیت علیهم السلام تلاش بسیار در پنهان نمودن فضائل ایشان داشته اند تا به خیال خود بتوانند نور اهل بیت علیهم السلام را خاموش کنند اما غافل از اینکه خداوند می فرماید : «یُرِیدُونَ لِیُطْفِئُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَاللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَلَوْ کَرِهَ الْکَافِرُونَ [الصف: 8]».

یکی از روش‌های دشمنان اسلام در این راه، دروغ‌انگاری این فضائل بود. ابن تیمیه حرانی یکی از این دشمنان است. همگان می‌دانند که وی در انکار فضائل اهل بیت علیهم السلام سابقه‌ای طولانی دارد. در این نوشتار در صدد بیان پندار ابن تیمیه پیرامون حدیث نبوی شریف : «ان الله یغضب لغضبک ویرضی لرضاک» که شأن حضرت زهرا سلام الله علیها است، می باشیم. حدیثی که منابع فریقین در نقل آن اهتمام داشته و علمای شیعه و سنی با اسناد صحیح در کتب خود ذکر کرده اند.

کلام ابن تیمیه در رد این حدیث:

وی در کتاب منهاج السنة پیرامون این حدیث چنین می نویسد:

وأما قوله ورووا جمیعا أن النبی صلی الله علیه وسلم قال یا فاطمة إن الله یغضب لغضبک ویرضى لرضاک فهذا کذب منه ما رووا هذا عن النبی صلی الله علیه وسلم ولا یعرف هذا فی شیء من کتب الحدیث المعروفة ولا له إسناد معروف عن النبی صلی الله علیه وسلم لا صحیح ولا حسن.

اما این که وی (علامه حلی) گفته: تمامی محدثان نقل کرده‌اند که پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: «ای فاطمه! خداوند عزّوجلّ با خشم تو خشمناک و با خشنودی تو خشنود می‌گردد.» دروغ است و چنین روایتی از پیامبر صلی الله علیه و آله نقل نگردیده و این حدیث در کتابی از کتاب‌های معروف، حدیث شناخته شده ای نیست و این حدیث در کتب حدیثی معروف سندی از پیامبر صلی الله علیه و آله نداشته، نه سند صحیح و نه سند حسن.

ابن تیمیه الحرانی الحنبلی، ابوالعباس أحمد عبد الحلیم (متوفاى 728 هـ)، منهاج السنة النبویة، ج4، ص248-249 ، تحقیق: د. محمد رشاد سالم، ناشر: مؤسسة قرطبة، الطبعة: الأولى، 1406هـ..

نقد این کلام

در مقابل این کلام ابن تیمیه، بسیاری از علمای اهل سنت این روایت را در کتب خود ذکر و به سند صحیح و یا معتبر آن اذعان داشته اند که برای روشن شدن این مسأله مواردی را ذکر خواهیم کرد:

1.حاکم نیشابوری در المستدرک علی الصحیحین

 حاکم نیشابوری در کتاب المستدرک علی الصحیحین این روایت را نقل و به صحت سند آن اشاره می کند:

حدثنا أبو العباس محمد بن یعقوب ثنا الحسن بن علی بن عفان العامری وأخبرنا محمد بن علی بن دحیم بالکوفة ثنا أحمد بن حاتم بن أبی غرزة قالا ثنا عبد الله محمد بن سالم ثنا حسین بن زید بن علی عن عمر بن علی عن جعفر بن محمد عن أبیه عن علی بن الحسین عن أبیه عن علی رضی الله عنه قال قال رسول الله صلى الله علیه وسلم لفاطمة إن الله یغضب لغضبک ویرضى لرضاک هذا حدیث صحیح الإسناد ولم یخرجاه.

از امام صادق و ایشان از پدرشان امام باقر و ایشان از پدرشان امام سجاد و ایشان از امام حسین و ایشان از امیر المؤمنین سلام الله علیهم اجمعین چنین نقل کرده اند که رسول خدا صلی الله علیه و آله به حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها چنین فرمودند:

به تحقیق که خداوند به غضب و خشم تو خشمگین و به رضایت تو راضی می شود. این حدیث صحیح السندی است که بخاری و مسلم نقل نکرده اند.

الحاکم النیسابوری،  ابو عبدالله محمد بن عبدالله (متوفاى 405 هـ)، المستدرک علی الصحیحین، ج3، ص167، تحقیق: مصطفی عبد القادر عطا، ناشر: دار الکتب العلمیة - بیروت الطبعة: الأولى، 1411هـ - 1990م.

2.طبرانی در المعجم الکبیر:

طبرانی در کتاب معجم الکبیر خود با تحقیق حمدی بن عبدالمجید السلفی می نویسد:

حدثنا بِشْرُ بن مُوسَى ومُحَمَّدُ بن عبد اللَّهِ الْحَضْرَمِیُّ قَالا ثنا عبد اللَّهِ بن مُحَمَّدِ بن سَالِمٍ الْقَزَّازُ قال ثنا حُسَیْنُ بن زَیْدِ بن عَلِیٍّ وَعَلِیُّ بن عُمَرَ بن عَلِیٍّ عن جَعْفَرِ بن مُحَمَّدٍ عن أبیه عن عَلِیِّ بن الْحُسَیْنِ عَنِ الْحُسَیْنِ بن عَلِیٍّ عن عَلِیٍّ قال قال رسول اللَّهِ صلى اللَّهُ علیه وسلم لِفَاطِمَةَ أن اللَّهَ یَغْضَبُ لِغَضَبِکِ وَیَرْضَى لِرَضَاکِ.

الطبرانی،  ابوالقاسم سلیمان بن أحمد بن أیوب (متوفاى360هـ)، المعجم الکبیر، ج 22 ص 401 ، تحقیق: حمدی بن عبدالمجید السلفی، ناشر: مکتبة الزهراء - الموصل، الطبعة: الثانیة، 1404هـ – 1983م.

محقق کتاب در پاورقی چنین می نویسد:

فی هامش الأصل: هذا حدیث صحیح الاسناد وروی من طرق عن علی علیه السلام رواه الحارث عن علی وروی مرسلا وهذا الحدیث احسن شئ رأیته وأصح اسناد قرأته انتهی.

در حاشیه اصلی کتاب این چنین آمده است: این حدیث، صحیح السند است و از طرق مختلفی از حضرت علی علیه السلام نقل شده که حارث از حضرت علی علیه السلام به صورت مرسل نقل کرده و این حدیث بهترین چیزی است که من دیده ام و صحیح ترین سندی است که قرائت کرده ام.

3. تصحیح سند طبرانی توسط مناوی:

مناوی نیز این روایت را از طبرانی نقل و سپس روایت را تصحیح می کند:

عن علی - رضی الله عنه - قال: قال رسول الله صلى الله علیه وسلم لفاطمة: (إن الله یرضى لرضاک ویغضب لغضبک) . رواه الطبرانی بإسناد حسن.

المناوی، محمد عبد الرؤوف بن علی بن زین العابدین (متوفاى 1031هـ)، سیدة نساء أهل الجنة فاطمة الزهراء أو اتحاف السائل بما لفاطمة من المناقب، ص38 ، تحقیق: علی أحمد عبد العال الطهطاوی، ناشر:دار الکتب العلمیة – بیروت، الطبعة: الأولى، 1423هـ - 2002م.

4. نور الدین هیثمی در مجمع الزوائد

هیثمی نیز در کتاب مجمع الزوائد فی منبع الفوائد این روایت را از وجود مقدس امیرمؤمنان، حضرت علی علیه السلام نقل و به معتبر بودن سند آن اشاره می کند:

وعن علی قال قال رسول الله صلى الله علیه وسلم إن الله یغضب لغضبک ویرضى لرضاک رواه الطبرانی وإسناده حسن.

و از حضرت علی علیه السلام منقول است که فرمود: رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: ه تحقیق که خداوند به غضب و خشم تو خشمگین و به رضایت تو راضی می شود. این حدیث ر ا طبرانی نقل و سند آن حسن(معتبر) است.

الهیثمی، ابوالحسن نور الدین علی بن أبی بکر (متوفاى 807 هـ)، مجمع الزوائد ومنبع الفوائد، ج 9، ص 203 ، ناشر: دار الریان للتراث/‏ دار الکتاب العربی - القاهرة، بیروت – 1407هـ..

5. ابن حجر هیثمی:

ابن حجر هیثمی در الصواعق المحرقه بعد از نقل این روایت، به آن استدلال می کند و هیچ رد و منعی بر آن نمی نویسد که خود دال بر قبول روایت توسط اوست. وی چنین می نویسد:

وأخرج أبو سعد فی شرف النبوة وابن المثنى أنه صلى الله علیه وسلم قال ( یا فاطمة إن الله یغضب لغضبک ویرضى لرضاک ) فمن آذى أحدا من ولدها فقد تعرض لهذا الخطر العظیم لأنه أغضبها ومن أحبهم فقد تعرض لرضاها.

ابو سعد در شرف النبوة و ابن مثنی نقل کرده اند که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: ای فاطمه! به تحقیق که خدا با خشم تو خشمگین و با رضایت تو راضی می شود. پس کسی که یکی از فرزندان ایشان را اذیت کند، به این خطر بزرگ تعرض کرده چرا که آن حضرت را خشمگین ساخته است و کسی که فرزندان آن حضرت را دوست دشته باشد، متعرض رضایت آن حضرت شده است.

الهیتمی، ابوالعباس أحمد بن محمد بن علی ابن حجر (متوفاى973هـ)، الصواعق المحرقة علی أهل الرفض والضلال والزندقة، ج 2 ص 507، تحقیق عبد الرحمن بن عبد الله الترکی - کامل محمد الخراط، ناشر: مؤسسة الرسالة - لبنان، الطبعة: الأولى، 1417هـ - 1997م.

6. صالحی شامی در سبل الهدی والرشاد

صالحی شامی نیز در کتاب سبل الهدی والرشاد این روایت را از طبرانی نقل و در ابتدا تصریح می­کند که سند روایت معتبر است:

روى الطبرانی بإسناد حسن وابن السنی فی معجمه وأبو سعید النیسابوری فی ' الشرف ' عن علی - رضی الله تعالى عنه - أن رسول الله صلى الله علیه وسلم قال لفاطمة : ' إن الله تعالى یغضب لغضبک ویرضی لرضاک.

الصالحی الشامی، محمد بن یوسف (متوفاى942هـ)، سبل الهدی والرشاد فی سیرة خیر العباد، ج 11، ص 44 ، تحقیق: عادل أحمد عبد الموجود وعلی محمد معوض، ناشر: دار الکتب العلمیة - بیروت، الطبعة: الأولى، 1414هـ..

7. زرقانی در شرح المواهب اللدنیة بالمنح المحمدیة

زرقانی نیز این روایت را از طبرانی نقل و تصریح می کند که سند این روایت صحیح است:

أخرجه الطبرانی فی الأوسط بسند صحیح على شرط الشیخین، وأخرجه ابن أبی عاصم عن علی أنه صلى الله علیه وسلم، قال لفاطمة: "إن الله یغضب لغضبک ویرضی لرضاک".

الزرقانی المالکی، أبو عبد الله محمد بن عبد الباقی بن یوسف بن أحمد بن شهاب الدین بن محمد (المتوفى: 1122هـ)، شرح الزرقانی على المواهب اللدنیة بالمنح المحمدیة، ج4، ص331،  الطبعة: الأولى 1417هـ-1996م، دارالنشر: دار الکتب العلمیة.

8. سیوطی در الثغور الباسمة

جلال الدین عبدالرحمن سیوطی نیز در کتاب الثغور الباسمة تصریح می کند که سند این روایت حسن است:

أخرج الطبرانی بسند حسن عن علی قال قال رسول الله صلى الله علیه وسلم قال لفاطمة :  إن الله ویرضی لرضاک و یغضب لغضبک.

سیوطی، جلال الدین عبدالرحمن، الثغور الباسمة فی مناقب سیدتنا فاطمة، ص11

9. محمد الصبان در اسعاف الراغبین

وی نیز از قول طبرانی این روایت را نقل و به حسن بودن سند آن نیز اشاره می کند:

وروی الطبرانی وغیره باسناد حسن عن علی ان رسول الله صلی الله علیه وسلمقال لفاطمة ان الله یغضب لغضبک ویرضی لرضاک.

الصبان، محمد، اسعاف الراغبین فی سیرة المصطفی وفضائل أهل بیته الطاهرین، ص67

بررسی سندی روایت:

جدای از تحسین علمای اهل سنت برای این روایت، ما به بررسی سند آن نیز می‌پردازیم؛ یکی از اسناد این روایت، سند حاکم نیشابوری بود:

حدثنا أبو العباس محمد بن یعقوب ثنا الحسن بن علی بن عفان العامری وأخبرنا محمد بن علی بن دحیم بالکوفة ثنا أحمد بن حاتم بن أبی غرزة قالا ثنا عبد الله محمد بن سالم ثنا حسین بن زید بن علی عن عمر بن علی عن جعفر بن محمد عن أبیه عن علی بن الحسین عن أبیه عن علی رضی الله عنه

راوی اول: محمد بن یعقوب

ابن کثیر دمشقی پیرامون وی چنین می نویسد:

محمد بن یعقوب بن یوسف بن معقل بن سنان أبو العباس الأصم مولى بنی أمیة النیسابوری راوی المذهب، کان إماما، ثقة، حافظا، ضابطا، صدوقا، دینا

القرشی البصری، أبو الفداء إسماعیل بن عمر بن کثیر، طبقات الشافعیین، ص 270، المتوفى: 774هـ، المحقق: د أحمد عمر هاشم، د محمد زینهم محمد عزب، 1413 هـ - 1993 م ، مکتبة الثقافة الدینیة.

همچنین او در البدایة والنهایة چنین می نویسد:

وکان ثقة صادقا ضابطا لما سمعه.

و او فردی ثقه و مورد اعتماد و راستگو و ضابط در آنچه شنیده است، می باشد.

ابن کثیر الدمشقی،  ابوالفداء إسماعیل بن عمر القرشی (متوفاى774هـ)، البدایة والنهایة، ج11 ص232 ، ناشر: مکتبة المعارف – بیروت.

ذهبی از قول حاکم نیشابوری پیرامون وی چنین می نویسد:

وکان محدث عصره ولم یختلف أحد فی صدقه وصحة سماعاته

او محدث زمان خود شبود و هیچ کسی در راستگویی و صحت شنیده هایش اختلافی ندارد.

الذهبی الشافعی، شمس الدین ابوعبد الله محمد بن أحمد بن عثمان (متوفاى 748 هـ)، سیر أعلام النبلاء، ج15 ص455 ، تحقیق : شعیب الأرناؤوط , محمد نعیم العرقسوسی ، ناشر : مؤسسة الرسالة - بیروت ، الطبعة : التاسعة ، 1413هـ .

 او همچنین در تذکرة الحفاظ چنین می نویسد:

الأصم الإمام المفید الثقة محدث المشرق أبو العباس محمد بن یعقوب بن یوسف بن معقل بن سنان الأموی

الذهبی الشافعی، شمس الدین ابوعبد الله محمد بن أحمد بن عثمان (متوفاى 748 هـ)، تذکرة الحفاظ، ج3 ص860 ، ناشر: دار الکتب العلمیة – بیروت، الطبعة: الأولى.

راوی دوم: حسن بن علی بن عفان

ذهبی پیرامون وی می نویسد:

ابن عفان ( د ق )، المحدث الثقة المسند أبو محمد الحسن بن علی بن عفان العامری الکوفی.

الذهبی الشافعی، شمس الدین ابوعبد الله محمد بن أحمد بن عثمان (متوفاى 748 هـ)، سیر أعلام النبلاء، ج 13 ص 24 ، تحقیق : شعیب الأرناؤوط , محمد نعیم العرقسوسی ، ناشر : مؤسسة الرسالة - بیروت ، الطبعة : التاسعة ، 1413هـ .

راوی سوم: عبد الله محمد بن سالم

ابن حجر پیرامون وی می نویسد:

عبد الله بن سالم الزبیدی أبو محمد الکوفی المفلوج القزاز روى عنه أبو داود بن ماجة ثقة

العسقلانی الشافعی، أحمد بن علی بن حجر ابوالفضل (متوفاى852 هـ)، لسان المیزان، ج7 ص262، تحقیق: دائرة المعرف النظامیة - الهند، ناشر: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات - بیروت، الطبعة: الثالثة، 1406هـ – 1986م.

همچنین ابن حبان نیز او را در الثقات ذکر کرده است:

 التمیمی البستی، ابوحاتم محمد بن حبان بن أحمد (متوفاى354 هـ)، الثقات، ج8 ص350، تحقیق السید شرف الدین أحمد، ناشر: دار الفکر، الطبعة: الأولى، 1395هـ – 1975م.

راوی چهارم: حسین بن زید

حسین بن زید را ثقه دانسته است:

85 قلت له الحسین بن زید بن علی بن الحسین عن عبد الله بن محمد بن عمر بن علی عن أبیه عن جده عن علی فقال کلهم ثقات.

به او می گویم: حسین بن زید بن علی بن الحسین از عبد الله بن محمد بن عمر بن علی از پدرش از جدش از علی همه آنان ثقه هستند.

الدارقطنی البغدادی، ابوالحسن علی بن عمر (متوفاى 385هـ)، سؤالات البرقانی، ج1، ص22، تحقیق: د. عبدالرحیم محمد أحمد القشقری، ناشر: کتب خانه جمیلی - باکستان، الطبعة: الأولى، 1404هـ.

ابن عدی در الکامل فی الضعفا، وی را نقل و تصریح می کند که اشکالی بر او نیست:

قال الشیخ وللحسین بن زید أحادیث غیر ما ذکرته یحدث عنه أهل الکوفة وأهل الحجاز ویحدث هو عن أبی جعفر محمد بن علی وعن أبیه جعفر وعن أخی جعفر کما أملیت ویحدث عن قوم آخرین من أهل البیت کما ذکرت بعضه وجملة حدیثه عن أهل البیت وأرجو أنه لا بأس به.

الجرجانی ، عبدالله بن عدی بن عبدالله بن محمد أبو أحمد (متوفاى365هـ)، الکامل فی ضعفاء الرجال ، تحقیق : یحیى مختار غزاوی ، ناشر : دار الفکر - بیروت ، الطبعة : الثالثة ، 1409هـ – 1988م.

أبو نعیم اصفهانی وقتی این روایت را با راوی حسین بن زید نقل می کند، تصریح می کند که او از اهل بیت علیهم السلام است:

355 - حدثنا أبو بکر الطلحی ثنا محمد بن عبد الله الحضرمی ثنا عبد الله بن محمد بن سالم حدثنی حسین بن زید بن علی بن الحسین عن علی بن عمر بن علی عن جعفر بن محمد عن أبیه عن علی بن الحسین عن الحسین بن علی عن علی بن أبی طالب عن النبی صلى الله علیه وسلم أنه قال : یا فاطمة إن الله تعالى یغضب لغضبک ویرضى لرضاک . تفرد بروایة هذا الحدیث العترة الطیبة خلفهم عن سلفهم حتى ینتهی إلى النبی صلى الله علیه وسلم .

الأصبهانی، ابو نعیم أحمد بن عبد الله (متوفاى430هـ)، معرفة الصحابة، ج 1،‌ ص 93، طبق برنامه الجامع الکبیر.

راوی پنجم: عمرو بن علی

هر چند که در کتب اهل سنت از او به عنوان عمر بن علی نقل کرده اند، ولی اسم اصلی او عمرو بوده است. متقی هندی در کنز العمال در مورد عمر بن علی بن الحسین می‌گوید نام درست وی «عمرو بن علی بن الحسین» است!

9876 - عن ابن أبی فدیک قال : حدثنی علی بن عمر بن علی بن أبی طالب عن أبیه عن جده ، قال : لما قدم رسول الله صلى الله علیه وسلم المدینة ، قال : یا معشر قریش إنکم بأقل الأرض مطرا فاحرثوا فإن الحرث مبارک وأکثروا فیه من الجماجم . ابن جریر ) وقال : هذا خبر عندنا صحیح سنده إن کان عمرو بن علی هذا هو عمر بن علی بن أبی طالب ، ولم یکن عمر ابن علی بن الحسین بن علی بن أبی طالب فإنی أظنه عمرو بن علی بن الحسین، وذلک أنه قد روى عنه بعضه مرسلا . ومر برقم [ 9359 ] .

الهندی، علاء الدین علی المتقی بن حسام الدین (متوفاى975هـ)، کنز العمال فی سنن الأقوال والأفعال، ج 4، ص 54 ،‌ تحقیق: محمود عمر الدمیاطی، ناشر: دار الکتب العلمیة - بیروت، الطبعة: الأولى، 1419هـ - 1998م.

ابن حبان او را در الثقات ذکر کرده است:

عمر بن على بن الحسین بن على بن أبى طالب.

التمیمی البستی، ابوحاتم محمد بن حبان بن أحمد (متوفاى354 هـ)، الثقات، ج 7، ص 180، تحقیق السید شرف الدین أحمد، ناشر: دار الفکر، الطبعة: الأولى، 1395هـ – 1975م.

ابن حجر نز پیرامون وی چنین می نویسد:

عمر بن علی بن الحسین بن علی الهاشمی المدنی صدوق فاضل.

العسقلانی الشافعی، أحمد بن علی بن حجر ابوالفضل (متوفاى852هـ)، تقریب التهذیب، ج 1، ص 416 ، تحقیق: محمد عوامة، ناشر: دار الرشید - سوریا، الطبعة: الأولى، 1406 - 1986.

راوی ششم: امام صادق سلام الله علیه

ابن حجر پیرامون شخصیت آن حضرت می نویسد:

جعفر بن محمد بن علی بن الحسین بن علی بن أبی طالب الهاشمی أبو عبد الله المعروف بالصادق صدوق فقیه إمام من السادسة

العسقلانی الشافعی، أحمد بن علی بن حجر ابوالفضل (متوفاى852هـ)، تقریب التهذیب، ج 1، ص 141، تحقیق: محمد عوامة، ناشر: دار الرشید - سوریا، الطبعة: الأولى، 1406 - 1986.

جرجانی نیز می نویسد:

ثنا عباس سمعت یحیى بن معین یقول جعفر بن محمد مأمون ثقة ثنا محمد بن علی ثنا عثمان بن سعید قال سألت یعنی یحیى بن معین عن جعفر بن محمد بن علی بن الحسین فقال ثقة

عباس می گوید از ابن معین شنیدم که گفت: جعفر بن محمد فردی امین و مورد اعتماد است...سعید می گوید از یحیی بن معینت پیرامون جعفر بن محمد سوال کردم. پاسخ داد: مورد اعتماد است.

الجرجانی ، عبدالله بن عدی بن عبدالله بن محمد أبو أحمد (متوفاى365هـ)، الکامل فی ضعفاء الرجال، ج2 ص131 ، تحقیق : یحیى مختار غزاوی ، ناشر : دار الفکر - بیروت ، الطبعة : الثالثة ، 1409هـ – 1988م

ذهبی نیز در تذکرة الحفاظ می نویسد:

وعن أبی حنیفة قال ما رأیت أفقه من جعفر بن محمد وقال أبو حاتم ثقة لا یسئل عن مثله

از ابو حنیفه نقل است که گفت: فقیه تر از جعفر بن محمد کسی را ندیدم. ابوحاتم نیز گفت: او مورد اعتماد است و از مثل جعفر بن محمد سوال نمی شود.

الذهبی الشافعی، شمس الدین ابوعبد الله محمد بن أحمد بن عثمان (متوفاى 748 هـ)، تذکرة الحفاظ، ج1 ص166 ، ناشر: دار الکتب العلمیة – بیروت، الطبعة: الأولى.

راوی هفتم: امام باقر سلام الله علیه

ابن حجر پیرامون آن حضرت می نویسد:

محمد بن علی بن الحسین بن علی بن أبی طالب أبو جعفر الباقر ثقة فاضل

العسقلانی الشافعی، أحمد بن علی بن حجر ابوالفضل (متوفاى852هـ)، تقریب التهذیب، ج1 ص497 ، تحقیق: محمد عوامة، ناشر: دار الرشید - سوریا، الطبعة: الأولى، 1406 - 1986.

راوی هشتم: امام سجاد سلام الله علیه

ابن سعد پیرامون حضرت می نویسد:

وکان علی بن حسین ثقة مأمونا کثیر الحدیث عالیا رفیعا ورعا

الزهری، محمد بن سعد بن منیع ابوعبدالله البصری (متوفاى230هـ)، الطبقات الکبرى، ج 5 ص 221 ، ناشر: دار صادر - بیروت.

راوی نهم: امام حسین علیه السلام

ذهبی پیرامون آن حضرت می نویسد:

الحسین الشهید الإمام الشریف الکامل سبط رسول الله صلى الله علیه وسلم وریحانته من الدنیا ومحبوبه أبو عبد الله الحسین ابن أمیر المؤمنین أبی الحسن علی بن أبی طالب بن عبد المطلب بن هاشم بن عبد مناف بن قصی القرشی الهاشمی.

الذهبی الشافعی، شمس الدین ابوعبد الله محمد بن أحمد بن عثمان (متوفاى 748 هـ)، سیر أعلام النبلاء، ج 3 ص 280 ، تحقیق : شعیب الأرناؤوط , محمد نعیم العرقسوسی ، ناشر : مؤسسة الرسالة - بیروت ، الطبعة : التاسعة ، 1413هـ .

راوی دهم: أمیرالمؤمنین حضرت علی بن أبی طالب سلام الله علیه

ایشان نیز از صحابه و از متقدمین بوده و در شخصیت و وثاقت ایشان هیچ شکی نیست.

 در نتیجه روایت حاکم نیشابوری که فقط یک طریق از طرق روایت بوده، معتبر و اشکالی بر آن وارد نیست.

نتیجه:

با توجه به مطالب که بیان شد، روشن شد که ابن تیمیه مانند همیشه چشم خود را بر حقیقت بسته و این روایت و فضیلت حضرت زهرا سلام الله علیها را منکر شده بود که بر اساس منابع و مستندات علمای اهل سنت به آن پاسخ داده شد و سند یک روایت علاوه بر تصحیحات علمای اهل سنت نیز مورد بررسی قرار گرفت و در نتیجه اشکالی بر این روایت نیست.

 

 

موفق باشید

گروه پاسخ به شبهات

مؤسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف)

  • عبدی